THX Ultra 2

uaktualnienie: 3.01.2002

7 września 2001, THX zaprezentowało nowej jakości system/certyfikat opatrzony nazwą THX Ultra 2.

Specyficzne konstrukcje głośników w systemie THX są jednym z najbardziej kontrowersyjnych punktów specyfikacji THX, gdyż wg niektórych ludzi mają one negatywny wpływ na reprodukcję muzyki, uzyskując najlepsze rezultaty jedynie podczas odtwarzania ścieżek filmowych.

Od czasu wprowadzenia pierwszej specyfikacji THX, w kinie domowym wiele się wydarzyło. Sześcio- i siedmio-kanałowy dyskretny dźwięk stał się normą, a muzyka wcześniej ograniczana do 2 kanałów, dzisiaj może być prezentowana w formie wielokanałowej.

THX Ultra 2 przystosowuje się to tej nowej sytuacji, umożliwiając odtwarzanie muzyki tak samo dobrze jak i ścieżek filmowych.

Zmiany w głośnikach

Ostatnim dość znaczącym postępem w kinie domowym było dodanie tylnego kanału surround w 1999 roku. THX było głównym sprawcą tego postępu pracując wspólnie z Dolby Laboratories. Dodatkowy kanał oraz dostępność muzyki wielokanałowej zmusiły THX do zmian charakterystyk głośników oraz aranżacji kina domowego.

Głośniki dipolowe dla lewego i prawego kanału surround pozostają na swoich miejscach w niezmienionej formie, a dodana zostaje para głośników kierunkowych (czyli konwencjonalnych) dla tylnego kanału surround. THX rekomenduje aby te dwa tylne głośniki były umieszczone blisko siebie kierując je w stronę słuchacza, jednakże podczas konfigurowania kontrolera THX Ultra2, użytkownik ma możliwość wskazania kontrolerowi aktualnej pozycji tylnych głośników (czy są blisko siebie, czy też są rozstawione szeroko) aby kontroler mógł się dostroić do danego ustawienia głośników w celu uzyskania odpowiedniego rezultatu.

Specyfikacja THX Ultra 2 zrewidowała także wąskie w pionie charakterystyki promieniowania frontowych głośników, tak aby nadawały się do odtwarzania muzyki, minimalizując jednak wczesne odbicia fal od sufitu i podłogi. Zmieniono także specyfikacje dla subwoofera, zapewniając pasmo przenoszenia nawet od 20Hz.

Zmiany w kontrolerze - THX Ultra2 Cinema™ i THX MusicMode™

Dekodowanie THX Surround EX™ dla tylnego kanału może zostać włączone nawet dla materiału źródłowego 5.1. Takie dekodowanie może dawać całkiem niezłe rezultaty dla większości ścieżek 5.1, jednak gdy kanały surround w materiale 5.1 są monofoniczne, to cały dźwięk zostanie przekierowany tylko na tylnie głośniki (z głośników bocznych dźwięk zostanie wycięty). Aby temu zapobiec, tryb THX Cinema został zastąpiony przez tryb THX Ultra2 Cinema™, który korzysta z układów ASA (Advanced Speaker Array). Po wykryciu monofonicznych kanałów surround w ścieżce 5.1, układy ASA kierują sygnał do głośników tylnych, ale także przesyłają ten sygnał w zdekorelowanej formie do lewego i prawego głośnika surround. W przypadku materiału 5.1 ze stereofonicznymi kanałami surround, dźwięki kierunkowe są wysyłane na głośniki tylne, a dźwięki otaczające kierowane są do głośników lewego i prawego surround.

Dla muzyki wielokanałowej 5.1 przeznaczony jest tryb THX MusicMode™, który także w pewien sposób korzysta z ASA. Tryb THX MusicMode™ bierze pod uwagę fakt, że muzyka jest miksowana i monitorowana w całkiem innym środowisku niż filmowe ścieżki. W trybie MusicMode kanały lewy, centralny i prawy są bezpośrednio wypuszczane na głośniki bez wykonywania jakichkolwiek funkcji typu Re-Equalization™. Kanały surround są modyfikowane funkcją Timbre Matching™ jednak znowu bez Re-Equalizacji. W przypadku gdy kanały surround są monofoniczne, dodatkowo dokonuje się różnicowania kanałów (funkcja Decorelation™), kierując taki zróżnicowany sygnał na głośniki lewy i prawy surround, jednocześnie kierując oryginalny monofoniczny sygnał na głośniki tylne.

Pomimo nazwy, THX MusicMode™ może być także pożyteczna dla filmowych ścieżek, specjalnie miksowanych dla domowego środowiska, co zdarza się w przypadku najnowszych wydań filmów na płytach DVD. Takie ścieżki dźwiękowe nie potrzebują aplikowania funkcji Re-Equalization™ która jest częścią trybu THX Ultra2 Cinema™ oraz THX Cinema™.

Dokonano także pewnych usprawnień w zarządzaniu niskimi częstotliwościami. Kontroler THX Ultra 2 wprowadza nową funkcję o nazwie Boundary Gain Compensation™.
Ściany naszego pomieszczenia odsłuchowego stanowiące barierę dla dźwięku, mogą mieć wpływ na poziom głośności niskich częstotliwości. W zależności od pozycji słuchacza oraz subwoofera, słuchacz może odczuć nadmierną kumulację niskich częstotliwości. Zadaniem powyższej funkcji jest wyeliminowanie tego nadmiaru basu. Ta funkcja może być poprawnie użyta w przypadku kiedy używamy subwoofera z certyfikatem THX Ultra2. Jeśli subwoofer nie spełnia tego certyfikatu, to działanie tej funkcji będzie nieprzewidywalnie.
W praktyce, jeśli siedzimy blisko ściany i odczuwamy nadmierną kumulację niskich częstotliwości pochodzących z subwoofera, możemy włączyć tą funkcję (pozycja ON), a w przeciwnym przypadku pozostawić wyłączoną (pozycja OFF) - to wszystko.

Radosław Poznańczyk